|
Chay
Chay - Artocarpus lakoocha Roxb., thuộc họ Dâu tằm - Moraceae.
Mô
tả:
Cây gỗ cao 10m, thân to đến 40cm, cành non có lông nâu. Lá có
phiến dài 20-40cm, rộng 17-20cm, nhám, đầu tròn, gốc tù, mép có răng
nhỏ, gân phụ 9-15 cặp, rất lồi ở mặt dưới; cuống lá 1,5-
2,5cm, có lông nâu. Cụm hoa đực (Dái đực) to 1,5 x 1cm trên cuống
ngắn. Quả vàng, to bằng quả trứng vịt, có u không đều; hột
xoan, dài 1cm.
Bộ
phận dùng:
Vỏ và hạt - Cortex et Semen Artocarpi
Lakoochae.
Nơi
sống và thu hái: Loài của Ấn Độ, Mianma, Thái Lan, Việt
Nam. Ở nước ta, cây mọc hoang ở Lào Cai, Thanh Hoá. Cũng được
trồng ở một số nơi; ở Thảo cầm viên TP Hồ Chí Minh có
trồng.
Thành phần hoá
học:
Quả chứa các hợp chất polyhydric phenolic
2:4:3’:5’-tetrahydroxy-stilbeine. Vỏ thân chứa 2 triterpen kết tinh là
lupeol và acetat b-amyrin.
Công
dụng, chỉ định và phối hợp: Ở Ấn Độ, hạt dùng làm
thuốc xổ; vỏ cây dùng tán bột đắp vết thương để rút mủ,
hoặc pha thuốc đắp mụn nhọt và các vết nứt nẻ ở da. Ở Thái
Lan gỗ, quả Chay sắc nước uống dùng trị giun như giun kim, giun
đũa, sán xơ mít và dùng ngoài trị ghẻ.
|
|
