|
Muống
biển
Muống
biển, Rau muống biển - Ipomoea pes-caprae (L.) Sweet, thuộc họ
Khoai lang - Convolvulaceae.
Mô
tả: Cây thảo mọc bò dài, không
cuống, có thân dày, phân nhánh, hầu như có rãnh, nhẵn, thường
đo đỏ, ngọn hướng lên. Lá hầu như đang thuôn, hình tim sâu ở
gốc, tròn hay lõm ở đầu, dài 4-6cm, rộng 5-7cm, nhẵn cả 2 mặt;
cuống lá dài 5-7cm, dày về phía gốc, rải rác có nhiều u, mang
hai tuyến đối nhau ở đầu. Hoa to, màu hồng, thành xim ít hoa ở
nách lá, với một cuống chung dài 2-4cm. Quả nang hình cầu, đường
kính 2cm. Hạt 4. đường kính 7mm, đẹp, màu hung.
Hoa
vào mùa hè và thu.
Bộ
phận dùng: Toàn cây - Herba Ipomoeae Pes-caprae.
Nơi
sống và thu hái: Loài phân
bố ở Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam, Ấn Độ, Inđônêxia,
Philippin. Ở nước ta, cây mọc hoang ở bãi cát ven biển và cố định
cát. Thu hái toàn cây quanh năm, dùng tươi hay phơi khô dùng dần.
Thành
phần hóa học: Cây chứa
nhựa 7,27%, tinh dầu 0,048% và các chất pentatriacontane, triacontane,
sterol, acid behenic, acid melissic, acid butyric và acid myristic. Rễ chứa
alcaloid.
Tính
vị, tác dụng: Vị cay và hơi đắng, tính ấm; có tác dụng trừ thấp, tiêu
viêm, lợi tiêu hoá và nhuận tràng. Dịch lá lợi tiểu.
Công
dụng: Nhân dân ta thường dùng
lá Muống biển làm thức ăn cho thỏ, dê, ngựa, chuột lang; cũng dùng
cho trâu bò nhưng chúng không thích ăn vì có mùi hăng và làm cho
sữa bò có mùi vị không ngon. Toàn cây được dùng làm thuốc
chữa cảm mạo, sốt, sốt rét, tê thấp, chân tay đau nhức, mỏi,
thông tiểu tiện, chữa thuỷ thũng, đau bụng. Dùng ngoài, lá
Muống biển tươi giã nát dùng đắp lên các vết loét, mụn nhọt
đang mưng mủ và cũng dùng trị rắn cắn, có thể phơi khô tán
nhỏ rắc lên những nơi bị bỏng.
Ở
Ấn Độ, lá được dùng đắp ngoài trị tê thấp và đau bụng,
dịch lá dùng trị bệnh phù và đồng thời dùng lá giã nát đắp
vào những phần bị phù.
Ở
Thái Lan, lá được dùng ngoài để trị chất độc của thịt
sứa.
Ở
Trung Quốc, người ta dùng toàn cây trị: 1. Phong thấp đau nhức
khớp xương, đau ngang thắt lưng; 2. Mụn nhọt và viêm mủ da, trĩ
xuất huyết. Liều dùng 15-30g, dạng thuốc sắc. Không dùng cho
phụ nữ có thai. Dùng ngoài, lấy cây tươi giã đắp.
Ðơn
thuốc:
1.
Tê thấp, phù thũng: Rễ và dây sắc nước uống.
2.
Thấp khớp tạng khớp: Muống biển 45g, sắc nước uống.
3.
Mụn nhọt và viêm mủ da: Muống biển 30-60g, sắc và thêm đường
đỏ uống. Bên ngoài dùng cây tươi giã nát đắp vào chỗ đau.
4.
Trị chảy máu: Muống biển 30g, nấu với lòng lợn 300g chia 2 lần
ăn như thức ăn.
|
|