EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd">
Mùi Mùi,
Ngò, Rau mùi - Coriandrum sativum L., thuộc họ Hoa tán - Apiaceae. Mô
tả: Cây thảo nhỏ mọc hàng
năm cao 20-60cm hay hơn, nhẵn. Thân mảnh. Lá bóng, màu lục tươi; các
lá ở dưới chia thành phiến hình trái xoan, có răng; các lá ở trên
chia thành tua rất nhiều. Cụm hoa tán kép gồm 3-8 tia không có bao
chung, còn các tán đơn mang 3 hay 5 lá bắc hình sợi. Hoa màu
trắng, ít khi màu hồng. Đài có 5 răng không đều. Cánh hoa bị lõm
và có kích thước rất khác ở những hoa phía ngoài. Quả hình
cầu màu vàng rơm hay nâu sáng tuỳ thứ. Hoa
tháng 4-7, quả tháng 7-9. Bộ
phận dùng: Toàn cây - Herba Coriandri thường gọi là Nguyên tuy Nơi
sống và thu hái: Rau mùi mọc
hoang ở Ðịa trung hải và Tây Á, là một loại cây được trồng
từ lâu đời nhất trên thế giới. Ở nước ta, cũng được
trồng ở khắp nơi để làm gia vị và làm thuốc. Người ta thu hái
toàn cây vào mùa xuân và hè, dùng tươi hay phơi khô. Quả chín thu
hái vào mùa hạ, sấy khô. Thành
phần hóa học: Cây chứa
decanal. Hạt mùi chứa 0,2% tinh dầu có mùi thơm dịu hơi có mùi
cam, mà thành phần chính là d-linalol hay coriandrol (60-70%) với một
ít geraniol và L-borneol và khoảng 20% các cacbua: a-pinen,
terpinen, các vết b-pinen,
dipenten, b-phellandren,
camphen. Ở cây tươi, hàm lượng tinh dầu là 0,12% vào lúc có hoa. Tính
vị, tác dụng: Rau mùi có vị cay, tính ấm. Dùng uống trong, nó có tác
dụng gây trung tiện, dễ tiêu hoá, kích thích. Nó cũng là loại
thuốc phát tán, làm cho sởi mọc và tiêu đờm trệ. Công
dụng: Thường dùng chữa
nuối hơi, tiêu hoá khó khăn, đầy hơi (trướng bụng), co thắt (đối
với bộ máy dạ dày ruột), lười ăn do thần kinh (trường vị
suy yếu), mệt mỏi thần kinh. Còn dùng làm thuốc tán nhiệt, hạ
sốt (chống nóng từng cơn). Dùng ngoài trị đau nhức, đau thấp
khớp. Toàn
cây dùng chữa sởi mọc không đều, cảm cúm không đổ mồ hôi. Cách
dùng: Toàn cây hay quả 3-6g, dạng thuốc sắc. Hoặc dùng cồn
thuốc, hoặc tinh dầu. Ðể dùng ngoài, có thể chế dạng nước
rửa hay pomát để xoa. Rau
Mùi là loại thuốc chủ yếu trong đậu sởi. Trẻ em lên sởi, nhân
gặp gió lạnh, sởi không mọc được, dùng Rau mùi một nắm sắc
cho trẻ uống lúc còn nóng, đắp chăn cho ra mồ hôi, sởi sẽ
mọc tiếp. Bên ngoài, có thể dùng một nắm lá Mùi tươi, giã nát,
chưng nóng, gói vải thưa lại, xát cho trẻ từ đầu xuống thân mình,
tay chân, sởi sẽ mọc đều và khỏi biến chứng. Ðơn
thuốc: 1.
Cảm cúm không ra mồ hôi: Ram Mùi 30g, Gừng tươi 5 lát, Hành 3
củ, sắc uống. 2.
Khó tiêu: Rau Mùi 30g, sắc uống. |
||