|
Ngải
rợm
Ngải
rợm, Phá lúa, Hạ túc - Tacca
integrifolia Ker-Gawl. (T. laevis
Roxb.), thuộc họ Râu hùm - Taccaceae.
Mô tả:
Cây thảo có thân rễ hình trụ dài hơn 10cm, có nhiều rễ. Lá thuôn,
chóp nhọn dài hình đuôi, gốc thắt nhọn, dài 35-40cm, rộng
6-15cm, mặt trên màu lục sẫm, mặt dưới màu lục nhạt; cuống
ngắn. Cụm hoa là tán trên một cán hoa dài, nhẵn, màu lục sẫm tía;
bao chung gồm có các lá bắc gần như nhau; lá bắc con hình sợi, dài.
Hoa 6-30, màu lục tím, có cuống dài. Bao hoa hình ống có 6 thuỳ
rủ; nhị 6; bầu dưới hình nón ngược; đầu nhuỵ có 6 thuỳ.
Quả thuôn, dài 2cm, có cạnh dọc biến thành cánh.
Ra
hoa vào tháng 4-6.
Bộ phận dùng:
Toàn cây - Herba Taccae Integrifoliae.
Nơi sống và thu hái:
Cây mọc ở những nơi đất ẩm trong rừng khắp nước ta, từ Lào
Cai qua Hà Nội tới Ninh Bình. Thu hái thân rễ quanh năm, tốt nhất
là vào mùa thu, rửa sạch, thái mỏng, phơi khô.
Tính vị, tác dụng:
Vị đắng, tính mát; có tác dụng lý khí chỉ thống, khư ứ sinh
tân, tiết ngược.
Công dụng:
Dùng chữa kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh, tắc kinh. Ngày dùng
10-20g, sắc uống hay nấu cao lỏng hay cao mềm rồi trộn với tá dược
làm viên uống.
Ở
Trung Quốc, cây được dùng chữa sốt rét, viêm dạ dày và hành tá
tràng, viêm dạ dày mạn tính, sưng đau hầu họng; dùng ngoài trị
mụn nhọt lở ngứa. Phụ nữ có thai không nên dùng.
|
|