|
Nấm
cựa gà
Nấm
cựa gà, Nấm cựa tím, Nấm khoả mạch -
Claviceps purpurea (Fr.) Tul., thuộc họ Nấm cựa gà - Clavicepitaceae.
Mô tả:
Nấm gây bệnh lúa mạch đen; sợi đâm sâu vào bông lúa mạch non,
phá huỷ tế bào của mô cây chủ và phủ ngoài cụm hoa bằng
một lớp sợi nấm mềm, màu trắng như bông. Từ đây tạo nên
thể gối, trên đó hình thành cuống cônidi (bào tử bụi) và hình
thành cônidi. Nấm còn tiết ra chất mật để hấp dẫn côn trùng
đến và thông qua sự thăm viếng này, mà bào tử được phát tán
đi xa. Tiếp sau đó, khối sợi nấm tiếp tục phát triển và hình
thành nên hạch nấm cứng nom giống cựa gà dài 1-4cm, hơi hình
trụ, màu tím đen, (ít khi xám úa nâu). Chúng có khả năng chống
chịu qua mùa đông ở trong đất. Đầu năm sau, hạch nấm nảy
mầm và hình thành nhiều nang quả đậm màu tím tối, dài 9cm,
ngang 3,5cm với cuống dai và đầu hình cầu.
Bộ phận dùng:
Hạch nấm – Claviceps, có tên là
Mạch giác khuẩn.
Nơi sống và thu hái:
Nấm cựa gà có thể gặp trên các vùng cao có trồng lúa mạch
của nước ta. Người ta thu hái khi nấm bắt đầu chín. Phơi khô
ở 30-45o.
Thành phần hoá học:
Trong hạch rắn có ergotasine, ergotamine, ergocornine là những hoạt
chất rất mạnh mà với liều lượng thường dùng làm co mạch các
cơ trơn và cơ tử cung. Với liều cao, Nấm cựa gà rất độc, có
thể gây nên hoại thư ở đầu ngón tay chân, cơ cứng mạch, mê
sảng.
Công dụng:
Do tác dụng mạnh, nên ở nước ngoài, Nấm cựa gà chỉ được
chỉ định dùng theo ý kiến của thầy thuốc, thường được dùng
trong khoa sản.
|
|