|
Quyển
bá
Quyển
bá, cây Chân vịt, Trường sinh thảo - Selaginellia tamariscina
(Beauv.) Spring, thuộc họ Quyển bá - Selaginellaceae.
Mô
tả: Cây thảo mọc thành búi,
có khi cả thân lẫn giá rễ kết bện lại thành một gốc cao đến
15cm, cành bên của thân cũng mọc thành búi, dài 5-12cm, mặt ngoài
có nhiều lá lợp lên. Lá có hình dạng khác nhau, lá bên hình
ngọn giáo, thường có râu; lá ở nách hình tam giác, thuôn rộng;
lá ở giữa có râu, mép không đều nhau.
Bông
nằm ở đỉnh các cành, gần như hình bốn cạnh, có các lá bào
tử hình tam giác với mép rộng, trong mờ, các lá bào tử ở mặt
lưng hẹp hơn.
Bộ
phận dùng: Toàn cây - Herba
Selaginellae, thường có tên là Quyển bá.
Nơi
sống và thu hái: Cây mọc trên
đá hoặc đất sỏi sạn, khô cằn ở một số nơi gần biển
miền Bắc và miền Trung Việt Nam ở độ cao dưới 500m. Cây chịu
khô hạn, lúc thời tiết khô hanh, cành lá cuộn khúc vào trong, còn
khi ẩm ướt, cành mọc vươn xoè ra ngoài. Thu hái toàn cây quanh năm,
tách rễ, rửa sạch và phơi khô.
Thành
phần hóa học: Trong lá có
những hợp chất flavon như apigenin, sosetsuflavon amentoflavon.
Tính
vị, tác dụng: 1. Vị cay, tính
bình; có tác dụng nếu tươi thì hoạt huyết, sao lên thì chỉ
huyết.
Công
dụng, chỉ định và phối hợp:
Thường dùng trị: 1. ỉa phân đen, tử cung xuất huyết, trĩ xuất
huyết. 2. Vô kinh; 3. Sa ruột (trực tràng). Còn được dùng trị
bệnh đường hô hấp. Dùng 5-15g, dạng thuốc sắc.
Đơn
thuốc:
1.
Trĩ xuất huyết: Quyển bá 15g, nấu sôi, lọc nước uống như trà.
2.
Thổ huyết, niệu huyết, tiện huyết: Quyển bá (sao) 30g, Tiên
hạc thảo 25g, sắc uống. Ngày dùng 1 thang.
|
|