|
Sẻn
Sẻn - Zanthoxylum
acanthopodium DC., thuộc họ Cam - Rutaceae.
Mô tả:
Cây gỗ nhỏ cao 4m, thơm, cánh có lông ngắn, cứng, gai thẳng cao
đến 2cm. Lá rất thơm; lá chét 5-11, không cuống phụ, không lông,
mép có răng đáy có tuyến, gân phụ 10-15 cặp, mặt trên nâu,
mặt dưới nâu vàng; trục có cánh. Chùm ngắn như xim co; hoa đơn
tính màu xanh; nhị cao 1-2,5mm; bao phấn đỏ; ở hoa cái có 3-5 lá
noãn, đĩa mật cao. Quả nang 1-5 ô mỗi ô 1 hạch, đỏ.
Hoa tháng 12.
Bộ phận dùng:
Quả, rễ - Fructus et Radix Zanthoxyli.
Nơi sống và thu hái:
Cây mọc ở Ấn Độ, ở các đồi của vùng núi Himalaya. Gặp ở
ven rừng, trên độ cao 1500-2000m như Ngọc Lĩnh, Bidoup, Lang Bian.
Thành phần hoá
học:
Quả chứa một tinh dầu và một chất nhựa gây cảm giác ngứa.
Chất kích thích đó có thể là fagaramide. Tinh dầu của hạt chứa
dipentene và phellandren 47%, linalol 37,5%, citral 6%, methyl cinnamat 0,2% và
các vết của acid tự do.
Tính vị, tác
dụng:
Vị cay, tê tê, tính ấm; có tác dụng ôn trung tán hàn,
giảm đau, sát
trùng, phòng tránh thai.
Công dụng, chỉ định
và phối hợp:
Cũng được sử dụng như loài Z. planispinum, thường dùng chữa đau
dạ dày, phong thấp đau nhức khớp xương, thương tổn bên trong gây
đau bụng do lao động quá sức.
|
|