|
Vối
thuốc
Vối
thuốc, Kháo cài, Thù lụ - Schima wallichii (DC.) Korth, (Gordonia
wallichii DC.) thuộc họ Chè - Theaceae.
Mô
tả: Cây gỗ lớn cao 20-25m; cành
non có lông, màu nâu, sau nhẵn. Lá đơn nguyên, hay hơi có khía răng
ở mép, hình trái xoan, nhọn ở đầu, hình nêm ở gốc, nhẵn,
dai. Hoa mọc đơn độc; có cuống xếp ở nách lá đầu cành, gốc
có hai lá bắc hình bầu dục ngược, rất nhiều lông ở cả hai
mặt, thường rụng sớm; đài gồm 5 lá đài có lông ở mặt
trong; tràng gồm 5 cánh hoa màu trắng, cũng có lông mặt trong ở phía
gốc; nhị xếp 4-5 dãy; bầu 5 ô. Quả mang đài tồn tại, hình
bầu dục, nở làm 5 mảnh; mỗi ô chứa 2-3 hạt dẹp, xung quanh có
cánh mềm.
Hoa
nở vào tháng 1-4.
Bộ
phận dùng: Vỏ, lá non - Cortex et Folium Schimae Wallichii.
Nơi
sống và thu hái: Loài của
Ấn Độ, Nêpan, Nam Trung Quốc, Lào và Bắc Việt Nam. Ở nước ta,
chỉ gặp ở rừng vùng cao các tỉnh Lào Cai, Lai Châu, Cao Bằng.
Thành
phần hóa học: Có saponin.
Tính
vị, tác dụng: Vỏ kích thích da, trừ giun, làm phồng. Lá non có vị chát,
tính bình, có ít độc; có tác dụng thu sáp chỉ lỵ, diệt giun
đũa và sát trùng; còn có thể tiêu thũng, chỉ huyết sinh cơ.
Công
dụng, chỉ định và phối hợp:
Vỏ được dùng ở Ấn Độ trị giun.
Còn
lá non được dùng ở Trung Quốc để trị chảy máu mũi, lỵ, tử
cung trụt xuống, trừ diệt ốc sên, ăn uống không tiêu, bệnh
giun đũa, viêm ruột; cũng dùng trị vết thương do cháy, bỏng;
trị ngoại thương xuất huyết, vết thương các trùng độc cắn và
rắn độc cắn.
Ghi
chú: Loài Vối thuốc răng cưa
(hay Mộc Hà) - Schima superba Gardn. et Champ. cùng có vỏ dùng làm
thuốc duốc cá.
|
|