|
Bục
Bục,
Cỏ đen, Quỷ vũ tiễn - Buchnera cruciata Buch.-Ham. ex D.Don,
thuộc họ Hoa mõm sói - Scrophularicacae.
Mô tả: Cây thảo sống
hàng năm, mọc đứng, khi khô có màu đen; toàn thân có lông nhiều
hay ít, cao 15-60cm hay hơn; hình trụ thường đơn không phân nhánh.
Lá gần gốc rộng hình trái xoan dài 5-18mm, giảm thành cuống;
những lá ở thân hình mũi mác nhọn hay tù, nguyên hay hơi khía răng,
không cuống; nhám. Hoa trắng hay tím mọc thành bông ở ngọn dài
2-4cm; hoa sắp theo 4 hàng nhỏ, cao 1cm, rộng 5-6mm; đài có 5 răng
nhọn; tràng có ống có lông, với 5 thuỳ hình trái xoan, gần
bằng nhau; nhị có chỉ nhị rất ngắn; nhuỵ có vòi ngắn; bầu
nhẵn. Quả nang hình trụ dài 4mm, màu đen, chứa nhiều hạt nhỏ.
Ra
hoa tháng 6-11
Bộ phận dùng: Toàn cây
- Hebra Buchnerae Cruciatae. Trong Đông y thường gọi là Quỷ vũ
tiễn
Nơi sống và thu hái: Cây
mọc ở đất hoang, trảng cỏ, rừng thưa, rừng dầu từ Quảng
Ninh, Hải Hưng, Hoà Bình, Quảng Nam - Đà Nẵng, Ninh Thuận, Lâm Đồng
tới thành phố Hồ Chí Minh. Thu hái cây vào mùa thu, rửa sạch, dùng
tươi hay phơi khô ngoài nắng.
Tính vị, tác dụng:
Vị nhạt và đắng, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt giải độc,
lương huyết, trừ nóng.
Công dụng, chỉ định và phối hợp: thường dùng trị: 1. Cảm lạnh và sốt, đột quỵ do nóng;
2. Cảm máu vùng dưới nhện; 3. Động kinh; 4. Mày đay, viêm da dị
ứng
Dùng
5-15g dạng thuốc sắc. Không dùng cho người có thai và yếu sức.
Ở Trung Quốc, có nơi dùng toàn cây trị bệnh tinh hồng nhiệt,
sốt rét, đau dạ dày và lao phổi; có nơi dùng cả cây trị
chứng điên giản.
Đơn thuốc: Cảm lạnh
và sốt: Cây bục, Khổ ầi, Ngũ gia bì, rễ Gừa mỗi vị 15g,
hạt Cau 9g, sắc nước uống.
|
|