Dây cốt khí

Dây cốt khí, Rút dế - Ventilago leiocarpa Benth., thuộc họ Táo ta - Rhamnaceae.

Mô tả: Bụi leo, cành xám xám. Lá dạng lá Sao, nhẵn, dày, dài 10-20cm, gốc tròn đầu thon, lúc khô màu nâu, gân phụ 6-8 cặp; cuống dài 4-5mm. Cụm hoa ở nách lá và ngọn nhánh; chùm cao 4-8cm; cuống có lông; lá đài 5, hình tam giác, cành hoa 5, dài gấp đôi lá đài; nhị 5; bầu có lông, vòi nhuỵ 2. Quả có cánh màu nâu gỗ, nhẵn bóng, dài 3,5cm, mang đài tạo thành vòng đến nửa quả; cánh tròn ở đỉnh.

Ra hoa tháng 2-3, quả tháng 5-6.

Bộ phận dùng: Rễ và dây - Radix et Caulis Ventilaginis Leiocarpae.

Nơi sống và thu hái: Mọc leo ở ven rừng thứ sinh, ở lùm bụi. Thường gặp ở Bắc Thái, Hoà Bình tới Quảng Trị. Thu hái rễ và dây quanh năm, rửa sạch, thái lát, phơi khô dùng dần.

Tính vị, tác dụng: Vị ngọt, chát, tính ấm, có tác dụng bổ khí huyết, thư cân hoạt lạc.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Ở Trung Quốc, rễ dùng trị 1. Khí huyết suy nhược, kinh nguyệt không đều; 2. Phong thấp gân cốt đau, tứ chi tê dại; 3. Té ngã hay bị đánh tổn thương. Liều dùng 20g-40g, dạng thuốc sắc.