|
Gõ
đỏ
Gõ
đỏ, Gõ cà te, Gõ tò te - Afzelia xylocarpa (Kurz) Craib (Pahudia
cochinchinensis Pierre) thuộc họ Ðậu- Fabaceae.
Mô tả: Cây gỗ cao
tới 20-30m, vỏ nhẵn, ánh bạc; gỗ nâu vàng. Lá do 3-5 cặp lá chét
hình trái xoan, nhọn, không cân ở gốc nhẵn, màu mốc ở dưới,
dài 5-6cm, rộng 4-5 cm. Hoa xam xám thành cụm hoa dài 10-12cm, có lớp
lông mềm xám, vượt qua lá. Quả đậu dày, tù, gần như không
cuống, dài 15cm, rộng 6-9cm, dày 2-3cm, hoá gỗ cứng. Hạt 7-8,
dạng trứng, dày 25-30mm, dày 18-24mm, có áo hạt màu da cam hình
bốn góc tạo thành đấu cạn, dài khoảng 1,5cm.
Hoa
tháng 1-3, quả tháng 10-11.
Bộ phận dùng: Vỏ,
hạt - Cortex et Semen Afzeliae Xylocapae.
Nơi sống và thu hái: Loài
giới hạn ở bán đảo Ðông Dương Mianma, Thái Lan, Campuchia, Lào,
Nam Việt Nam. Ở nước ta, Gõ đỏ thường gặp trong các rừng
hỗn giao rụng lá và rừng khô thường xanh, ở độ cao thấp, dưới
900m từ Khánh Hoà đến Ðồng Nai, Tây Ninh.
Tính vị, tác dụng:
Hạt giải được các loại độc.
Công
dụng, chỉ định và phối hợp:
Gỗ tốt loại 1 dùng làm đồ mỹ nghệ, đồ gỗ trang trí và dùng
trong xây dựng. Hạt non ăn được. Ở Campuchia, vỏ được dùng
trong thú ý giúp ăn ngon và bổ đối với động vật nuôi, như
ngựa. Ở Trung Quốc, người ta dùng hạt sắc nước xoa ngậm
chữa đau răng.
|
|
