Ráy

Ráy, Hải vu - Alocasia macrorrhiza (L.) Schott (Caladium odorum Lindl.; Colocasia odora Brongu.), thuộc họ Ráy - Araceae.

Mô tả: Cây thảo to có khi cao tới 2-3m, hay hơn, sống nhiều năm nhờ thân to. Lá ôm thân, có cuống dài, phiến nguyên, hình tim, dài tới 80-90cm, rộng 20-60cm, màu lục sáng, có khi có chấm trắng. Cụm hoa thành buồng ở nách lá, có mo màu vàng. Hoa đơn tính, hoa cái ở dưới, hoa lép ở giữa, hoa đực ở trên. Hoa trần, ở hoa đực có nhiều nhị, dính nhau thành hợp nhị, mở bằng lỗ. Hoa cái có bầu 1 ô, chứa vài noãn ở đáy. Quả mọng màu đỏ.

Hoa tháng 4-5, quả tháng 6-7.

Bộ phận dùng:  Rễ, thân - Radix et Caulis Alocasiae Macrorrhizae, thường gọi là Hải vu

Nơi sống và thu hái: Cây của Ðông dương, Ấn Độ, mọc hoang và cũng được trồng ở đồng bằng và vùng núi làm cảnh. Thu hái thân rễ quanh năm, lấy về, gọt bỏ vỏ, thái mỏng ngâm trong nước sạch 5-7 ngày, thay nước thường xuyên, rồi phơi khô. Khi dùng tươi, phải rang với gạo cho tới khi gạo cháy, rồi thêm nước và đun sôi đến khi gạo mềm nhừ thì lấy ra.

Thành phần hoá học: Thân rễ Ráy chứa alocasin, một chất tương tự phytosterol, glucose, fructose.

Tính vị, tác dụng: Vị cay, tính ấm, có độc, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, khư phong tiêu thũng, chỉ thống, khử hủ sinh cơ, kiện vị, chỉ khái.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Ráy được dùng chữa cúm, cảm mạo, sốt cao, trúng nắng, lao phổi, phong thấp đau nhức khớp, sa nang, mụn nhọt, ghẻ lở, trúng độc và rắn độc cắn, bỏng lửa.

Liều dùng 10-15g, khô, hoặc 30-60g tươi, đun sôi kỹ trong 3-5 giờ trước khi dùng.

Dân gian cũng dùng bột củ ráy, bột khoai sọ tẩm nước làm thành bánh, đắp bó để cầm máu và bó gãy xương, thân cây Ráy giã nhỏ, thêm nước uống, còn lá dùng đắp trị rắn cắn, bọ cạp đốt, sưng tấy.