Nhọc đen

Nhọc đen, Nhọc rừng, Ran rừng - Polyalthia nemoralis DC., thuộc họ Na - Annonaceae.

Mô tả: Cây nhỡ, cao 1-4m, cành vặn vẹo lúc còn non, có lông sát. Lá mọc so le, hình mác, gốc nhọn, đầu tù, dài 9-18cm, không lông, gân phụ 9-11 cặp; cuống dài 5mm. Hoa nhỏ màu trắng, rộng cỡ 1cm, ở khoảng giữa hai lá, cuống ngắn. Quả tròn tròn, đường kính 5cm, nhẵn, màu đỏ, chứa một hạt.

Ra hoa tháng 4-7, kết quả tháng 7-12.

Bộ phận dùng: Rễ - Radix Polyalthiae Nemoradis.

Nơi sống và thu hái: Loài phân bố ở Trung Quốc, Việt Nam. Cây mọc ở rừng ẩm vùng núi và vùng trung du, mọc nhiều ở Lạng Sơn, Bắc Thái, Hà Bắc, Vĩnh Phú, Hà Tây tới Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Thừa Thiên-Huế. Thu hái rễ quanh năm, rửa sạch, thái phiến, phơi khô dùng dần.

Tính vị, tác dụng: Vị ngọt, tính bình; có tác dụng bổ tỳ, kiện vị, bổ thận cố tinh.

Công dụng: Ở Trung Quốc, rễ được dùng trị: 1. Viêm dạ dày mạn tính, tỳ vị suy nhược, ăn uống không tiêu; 2. Chân tay yếu mỏi, di tinh. Liều dùng: 20-40g rễ khô sắc nước uống; thường phối hợp với các vị thuốc khác.

Ghi chú: Còn một loài khác lá Polyalthia simiarum Benth. et Hook. f. gọi là Quần dầu khỉ, chỉ mọc ở Đồng Nai (Biên Hoà) có vỏ được sử dụng ở Ấn Độ làm thuốc trị bò cạp đốt.