Khôi nước

Khôi nước, Cọ tưa - Baliospermum montanum (Willd.) Muell- Arg. (B. axillare Blume), thuộc họ Thầu dầu - Euphorbiaceae.

Mô tả: Cây bụi cao 1,5-2m. Các nhánh khá bậm, có góc, hơi có lông mịn. Lá hình bầu dục, thuôn hay hình ngọn giáo, tù ở gốc, thon nhọn ở chóp, khía răng cưa thô có khi chia ba thuỳ, cứng và dày, dài 10-18cm, rộng 5-7cm, rải rác có ít cái lông trên các gân ở mặt dưới. Hoa xếp 1-3 cái ở các mấu, thường là đơn tính, hoa đực nhiều, hoa cái ít hơn. Quả nang 3 mảnh, đường kính 1cm, có lông như bột. Hạt hình trái xoan, hung hung điểm nâu, dài 6mm, rộng 5mm.

Bộ phận dùng: Hạt, rễ và lá - Semen, Radix et Folium Baliospermi.

Nơi sống và thu hái: Cây của vùng Ấn độ  - Malaixia, thường gặp ở những chỗ đất hoang. Thu hái các bộ phận quanh năm.

Tính vị, tác dụng: Hạt gây kích thích và làm chuyển máu, cũng có tác dụng tẩy xổ, dầu hạt và rễ, lá cũng tẩy xổ.

Công dụng: Hạt dùng trị rắn cắn; dầu hạt được sử dụng ở Ấn độ đắp ngoài trị thấp khớp. Ở Trung quốc dùng thay cho hạt Ba đậu. Với liều cao sẽ gây độc. Lá cũng được sử dụng ở Malaixia làm thuốc tẩy. Ở Ấn độ, người ta sắc uống trị hen suyễn. Ở Thái lan, người ta dùng nước sắc rễ uống làm thuốc tẩy. Ở Ấn độ, nước sắc rễ còn dùng trị tích dịch, phù toàn thân và vàng da. Ở nước ta, nhân dân một số nơi dùng rễ làm thuốc chữa viêm họng và giải thuốc độc. Lá dùng chữa rắn cắn.