Dây mấu

Dây mấu, Mấu đỏ, Cánh dơi - Bauhinia bracteata (Benth.) Baker subsp. bracteata, thuộc họ Đậu - Fabaceae.

Mô tả: Dây leo to có móc xoắn ốc. Nhánh gẫy qua gãy lại, các nhánh non có lông màu xám rồi nhẵn. Lá có lá kèm khá lớn hình mắt chim, sớm rụng; cuống lá dài 1-7cm; phiến hình trái xoan đến tròn, chia đôi đến 1/3, dài 3-15cm, rộng 5-14cm, hình tim ở gốc, với các thuỳ hình tam giác, tù, nhẵn ở mặt trên, có lông mịn ở trên các gân ở mặt dưới; gân 9-11. Cụm hoa chùm hay chuỳ ở bên và ở ngọn, nhiều hoa, có lông mịn xám. Lá bắc có kích thích thay đổi. Cuống hoa 4-7cm, mang những lá bắc con ở gần giữa cuống, dạng lá bắc nhưng hẹp hơn. Nụ hoa nhọn, có lông xám. Đài hoa có 5 thuỳ gập. Cánh hoa màu lục vàng, gần bằng nhau, thuỳ dạng mo, mép uốn lượn 5-13mm, móng khoảng 15mm. Nhị sinh sản 1-3, nhị tiêu giảm 5 (-7). Bầu có lông nhung màu nâu. Quả mở, dẹp, màu nâu sẫm, 15x5cm. thót lại ở gốc.

Bộ phận dùng: Vỏ và dây - Cortex et Caulis Bauhiniae Bracteatae.

Nơi sống và thu hái: Cây phân bố từ Nam Mianma cho đến bán đảo Đông Dương, nơi chịu ảnh hưởng của gió mùa. Gặp dọc các rừng, trong rừng thưa, dọc đường đi quanh các làng. Ở nước ta, cây phân bố ở Kiên Giang (Hà Tiên, Phú Quốc), Minh Hải, An Giang (vùng rừng Bảy Núi) và nhiều nơi khác.

Công dụng, chỉ định và phối hợp: Vỏ bền dùng làm dây cột, để bện. Ở Campuchia, dùng hãm nước uống giải độc khi bị ngộ độc do ăn cá tréi pralung. Nước sắc thân dùng trị ỉa chảy.